GOTS gecertificeerd, wat zegt dat eigenlijk?

In duurzaam geproduceerd textiel kom je al snel de term 'GOTS gecertificeerd' tegen. De term staat voor Global Organic Textile Standard, en de naam zegt het al een beetje. Het gaat hierbij om organische textielstoffen die aan een bepaalde standaard moeten voldoen. Daarbij is organisch katoen het meest gangbaar en meest bekend, maar het mag duidelijk zijn dat ook stoffen als linnen en hennep en tegenwoordig ook Tencel en Ecovero organisch geproduceerde stoffen zijn.

Wat betekent Organisch Katoen
Organisch katoen (ook wel biologisch katoen) is geproduceerd zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Er worden dus geen pesticiden en insecticiden gebruikt in het groeiproces. Eventuele schadelijke insecten worden geweerd met niet-schadelijke insecten. De grond wordt bemest met plantaardig of dierlijk afval en er wordt spaarzaam water gebruikt. Dit in tegenstelling tot de ‘gewone katoenteelt’ , waarbij enorme hoeveelheden water en pesticiden ingezet worden. 25% van alle bestrijdingsmiddelen wereldwijd worden gebruikt voor de katoenteelt. Zeer slecht voor het milieu, maar zeker ook voor de mensen die er dagelijks in werken. Hoewel organisch katoen duidelijk milieuvoordelen heeft, wordt momenteel maar een klein gedeelte (1 à 2 %) van de totale katoenteelt op biologische wijze geproduceerd. Omdat de vraag toeneemt neemt het aandeel organisch katoen gelukkig ook toe. Om zeker te weten dat organisch katoen ook daadwerkelijk biologisch geproduceerd is, is in 2002 de GOTS standaard in het leven geroepen. Deze is verankerd in Europese wetgeving.

Wat houdt het GOTS certificaat in?
De Global Organic Textile Standard stelt milieueisen aan alle fasen van de textielketen. De teelt/productie van de natuurlijke vezels moet aan bepaalde eisen voldoen, maar vervolgens ook de verwerking van stoffen tot textielproducten in de naaiateliers. Eisen aan arbeidsomstandigheden gelden alleen voor de fabrieken en de naaiateliers. Er zijn ook eisen op dierenwelzijn. GOTS is echter voornamelijk een milieu label.

Er worden 2 varianten onderscheiden. Een label voor producten die voor minimaal 70% uit biologisch geproduceerde vezels bestaan. En een label voor textielvezels die voor meer dan 95% uit biologische vezels bestaan. Het percentage staat vermeld in het etiket. Er mogen geen genetisch gemodificeerde zaden worden gebruikt bij de teelt. 

Op het gebied van milieu stelt het keurmerk de volgende eisen: Alle partners moeten een milieubeleid hebben, met doelstellingen en maatregelen om afvalstromen te minimaliseren. Al het afvalwater uit natte processen (bleken, verven etc.) moet gezuiverd worden. Alle gebruikte chemische middelen (bijvoorbeeld kleurstoffen) moeten aan basisregels voor giftigheid en biologische afbreekbaarheid voldoen. Er zijn criteria opgenomen voor de krimpbestendigheid bij wassen en drogen en voor de kleurvastheid bij transpiratie, wassen, nat en droog wrijven en blootstelling aan licht. Gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld giftige zware metalen, formaldehyde en bepaalde oplosmiddelen) mogen niet gebruikt worden. Ook moet worden gelet op efficiënt gebruik van water en energie. Daarnaast geldt dat verpakkingsmateriaal geen PVC mag bevatten, papier en karton gerecycled moet zijn of gemaakt moet zijn van materiaal met FSC keurmerk.

Hoewel GOTS voornamelijk inzoomt op het milieu, zijn er aanvullende eisen wat betreft arbeidsomstandigheden en sociaal welzijn voor de arbeiders. Dit betreft alleen de arbeiders in de naaiateliers en textiel verwerkende industrie, maar niet voor de arbeiders in de katoenteelt zelf. Er mag geen sprake zijn van discriminatie, dwang- en kinderarbeid, of vormen van intimidatie. Er moet sprake zijn van gezonde en veilige werkomstandigheden, acceptabele werktijden en vakbondsvrijheid.

Echter nog niet alles is geregeld binnen GOTS. Er zijn geen eisen over bijdrages aan de lokale gemeenschap, vaste handelsrelaties of scholing voor werknemers. Producenten krijgen geen minimumprijs voor hun producten of fair trade premie. Er zijn ook geen eisen voor wat heet een 'leefbaar' loon. Hoewel de eisen op milieu gebied zeer streng zijn, is er dus nog wel wat winst te behalen in het sociale domein.

Het hele proces van certificering gebeurt door onafhankelijke internationaal erkende controle organisaties. Certificering moet ieder jaar opnieuw aangevraagd worden. Soms is er ook sprake van spontane, onaangekondigde controles.

Bij Cayboo letten we er op dat biologisch katoenen textiel ook het GOTS keurmerk heeft. Dit geldt speciaal voor de biologisch katoenen kleding van Tranquillo. De keten waarin zij werken is GOTS gecertificeerd, maar zij zelf als bedrijf ook (licence number is: CU844876).

bronnen:
https://global-standard.org/
https://certifications.controlunion.com/
keurmerkenwijzer.nl